Φωνάζω διαρκώς ότι “παγκοσμιοποίηση τέλος” και “ό,τι ξέρατε να παπαγαλίζετε σχετικά, ξεχάστε το”. Και ότι πάμε τώρα προς έναν (τουλάχιστον) διπολικό κόσμο με ζώνες και υποδομές που θα στηρίζουν μη συγκοινωνούντα μεταξύ τους νομισματοπιστωτικά συστήματα, και αντίστοιχα συστήματα logistics, ίδιας πάνω κάτω φιλοσοφίας (που όμως και τα δυο συνεχίζουν να αγνοούν το διαδίκτυο και την δυναμική του).
Ό,τι γίνεται από τον Ιούνιο του ‘19 και μετά είναι πράξεις οριοθέτησης αυτών των ζωνών για τον έλεγχο των “περασμάτων” εμπορικών ή ενεργειακών δρόμων ή για την παράκαμψη των “σημείων ελέγχου” του αντιπάλου. Όπως το κανάλι του Σουέζ ή του Παναμά λόγου χάριν, που αναδείχτηκαν ως τέτοια κέντρα επιτήρησης/ελέγχου, όπως το SWIFT, κυρίως για την εξέλιξη της αποικιοκρατίας, αλλά και κατά τον προηγούμενο Ψυχρό Πόλεμο που ακολούθησε την πτώση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας ως ηγέτιδας αποικιακής δύναμης.
Επιπρόσθετα, παραμένουν σε ποσοστά πάνω του 90% οι όγκοι εμπορευμάτων και πρώτων υλών που διακινούνται με πλοία. Με τον σιδηρόδρομο και τους οδικούς άξονες μεταφέρεται γύρω στο 9% και κάτω από το 1% αεροπορικά (στοιχεία ΙΜΟ 2024).
Όμως σήμερα δημιουργούνται και νέα περάσματα, που απαιτούν ένθεν κακείθεν “watch dogs” τύπου Ισραήλ –Αίγυπτος. Ένα τέτοιο είναι και το πλέγμα των τεσσάρων χωρών της Σκανδιναβίας και η Αλάσκα για τον έλεγχο των νέων θαλάσσιων οδών στον Αρκτικό κύκλο, που αναδεικνύονται από το λιώσιμο των πάγων. Έσπευσε ήδη το ΝΑΤΟ να εντάξει την Σουηδία και την Φιλανδία σε ρόλο Αιγύπτου στο Σουέζ, παρά τις σφοδρές αντιρρήσεις τις Τουρκίας, που φιλοδοξεί να παίξει κομβικό ρόλο στις χερσαίες οδούς που σχεδιάζουν ή αναπτύσσουν η Κίνα και η Ρωσία, σχεδόν όλες μέσω Ιράν.
Λόγω της στρατηγικής της θέσης και των φυσικών πόρων πάνω σε αυτές τις Αρκτικές διαδρομές που μειώνουν τον χρόνο ταξιδιού Κίνα – Αγία Πετρούπολη ή Αμστερνταμ σε 3 εβδομάδες, έναντι των 5 μέσω Σουέζ, η Κίνα έχει εκπονήσει έγκαιρα έναν “πολικό δρόμο του μεταξιού” για να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή της Αρκτικής, επιχειρώντας να αναπτύξει κοινά έργα με τοπικούς παράγοντες, ιδιαίτερα τη Ρωσική Ομοσπονδία, ανοίγοντας νέες θαλάσσιες και σιδηροδρομικές διαδρομές ή κόμβους διαμετακόμισης για τα εμπορεύματά της.
Ο αρκτικός δρόμος του μεταξιού
Ο πολικός δρόμος του μεταξιού αναφέρεται στις πλωτές διαδρομές της Αρκτικής Θάλασσας που συνδέουν τρία μεγάλα οικονομικά κέντρα, τη Βόρεια Αμερική, την Ανατολική Ασία και τη Δυτική Ευρώπη, μέσω του Αρκτικού Κύκλου. Καθώς η τήξη των θαλάσσιων πάγων καθιστά δυνατό το άνοιγμα της περιοχής στη ναυσιπλοΐα, δημιουργώντας σημαντικά μειωμένους θαλάσσιους δρόμους, όπως το North Sea Passage, προωθώντας έτσι τη συνολική ανάπτυξη της οικονομίας στον περιφερειακό βορρά, η οποία θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές τα παγκόσμια επιχειρηματικά και ναυτιλιακά μοντέλα.
Λόγω της γεωγραφικής της θέσης, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έχει αυτοοριστεί ως «Κοντά στην Αρκτική Πολιτεία» στην πρόσφατη (2021) σύνοδο των χωρών του Αρκτικού Κύκλου στο Ρέϊκιαβικ της Ισλανδίας. Το Πεκίνο έγινε ζωτικός ενδιαφερόμενος σε αυτήν την περιοχή και το 2018 η Κίνα δημοσίευσε την πρώτη της λευκή βίβλο όπου δήλωσε την επιθυμία και τη στρατηγική της να συμμετάσχει στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση πετρελαίου, φυσικού αερίου, ορυκτών και άλλων μη ζωντανών πόρων στην Αρκτική ζώνη. Τον Ιούλιο του 2018, η Κίνα ολοκλήρωσε την πρώτη παράδοση LNG με πλοίο από την Αρκτική, ενώ πρόσφατα πέρασε και το πρώτο πλοίο container.
Ο «δρόμος» Ειρηνικού – Ν.Α. Ασίας προς Ευρώπη, όπως απεικονίζεται σε ρωσικά ΜΜΕ
Η Αρκτική καταλαμβάνει χώρο περίπου 21 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στο διεθνές δίκαιο, η Αρκτική περιλαμβάνει τις βορειότερες χερσαίες παράκτιες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Βόρειας Αμερικής δίπλα στον Αρκτικό Ωκεανό και τα σχετικά νησιά. Επί του παρόντος δεν υπάρχει ενιαία συνολική συνθήκη για όλα όσα αφορούν τις υποθέσεις της Αρκτικής και, προφανώς, κανένα αποτελεσματικό σύστημα συλλογικής ασφαλείας, τόσο στρατιωτικής όσο και περιβαλλοντικής.
Η συνεργασία Ρωσίας και Κίνας στην περιοχή της Αρκτικής
Η Ρωσία ενδιαφέρεται για την περιοχή της Αρκτικής λόγω της εγγύτητας και της άμεσης εμπλοκής της. Πράγματι, η Ρωσική Ομοσπονδία έχει επεκτείνει τις στρατιωτικές και εμπορικές δυνατότητές της στην περιοχή και έχει συνεργαστεί με την Κίνα στα έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), αφού η παγκόσμια ζήτηση έχει αυξηθεί ραγδαία και θα παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα τουλάχιστον μέχρι το 2050. Για παράδειγμα, το Πεκίνο και η Μόσχα έχουν συνεργαστεί στο έργο Yamal LNG που βρίσκεται στην αρκτική ακτή της Ρωσίας, κοντά στη Sabetta στη χερσόνησο Yamal.
Το ολοκληρωμένο έργο LNG αξίας 27 δισεκατομμυρίων δολαρίων περιλαμβάνει την ανάπτυξη του γιγαντιαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου South Tambey (Tambeyskoye), μιας μονάδας LNG 17,4 εκατομμυρίων μετρικών τόνων ετησίως και που αποτελείται από τέσσερις γραμμές διεργασίας και ναυτιλιακές εγκαταστάσεις στο ειδικά κατασκευασμένο λιμάνι του η Sabetta, για την προμήθεια LNG στις αγορές φυσικού αερίου Ασίας-Ειρηνικού και της Ευρώπης μέσω του Αρκτικού Κύκλου.
Το Power of Siberia είναι ο δεύτερος αγωγός συνεργασίας Κίνας-Ρωσίας και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία προς το τέλος του 2025, αν δεν καθυστερήσει για τρία ακόμα χρόνια, όπως το προηγούμενο χρονοδιάγραμμα που έλεγε το ’22, για να μετριαστεί η τρέχουσα ενεργειακή έλλειψη της Κίνας. Προς αυτό τον αγωγό κατευθύνονται τώρα οι ποσότητες φυσικού αερίου που, με τον ένα ή άλλο τρόπο, αποκλείονται από τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης.
Μεγάλο μέρος του αρχικού έργου του Polar Silk Road θα επικεντρωθεί στο πέρασμα της Βόρειας Θάλασσας, μειώνοντας έτσι τον χρόνο και το κόστος της αποστολής αγαθών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας κατά 35% παρακάμπτοντας το Σουέζ και 15% προς το δυτικό ημισφαίριο, παρακάμπτοντας τον Παναμά. Για το λόγο αυτό, αφού κήρυξε τη ρωσική Αρκτική ως ζώνη απολύτως ελεύθερου εμπορίου το 2020, η Ρωσία ενθάρρυνε εταιρείες και ιδιώτες να εγκατασταθούν εκεί, όπως στο Μούρμανσκ. Η τοπική κυβέρνηση του Μούρμανσκ έχει δηλώσει ότι θα μετατρέψει την πόλη σε «πρωτεύουσα της Αρκτικής» μέσω φορολογικών πλεονεκτημάτων, αντίστοιχων με αυτά που προσφέρει το City του Λονδίνου στα “Παραδείσια” φορολογικά νησιά.
Οι σχεδιασμοί για τον βόρειο «δρόμο»μεταφορών δεν είναι καινούργιοι. Φωτογραφία Γερμανών, το 1943 , στη Θάλασσα της Νορβηγίας. Τότε, η ναζιστική Γερμανία επεδίωκε τον έλεγχο της θαλάσσιας περιοχής, αλλά και της Θάλασσας του Κάρσκ, ώστε να μπορούν να πλέουν οι νηοπομπές προς την Ιαπωνία. Πηγή: ULLSTEIN BILD/VOSTOCK PHOTO. Από δημοσίευμα στο ρωσικό σάϊτ vokrugsveta.ru
Ως εκ τούτου, η Ρωσία πραγματοποιεί νέες αναβαθμίσεις σιδηροδρόμων, λιμανιών και αεροδρομίων, συχνά με κινεζικές και ακόμη και ινδικές επενδύσεις, για να διασφαλίσει την ασφάλεια και την επιμελητεία των αλυσίδων εφοδιασμού σε όλη την περιοχή, που συνδυάζονται και με άλλα έργα υποδομών για μεταφορά ενέργειας και εμπορευμάτων από/προς την Ινδία μέσω του Ιράν και της Κασπίας. Ως εκ τούτου, είναι προτεραιότητα της Μόσχας να εκμεταλλευτεί αυτό το τεράστιο και πολύπλοκο έργο της διαδρομής της Βόρειας Θάλασσας, επειδή η Αρκτική συνοψίζει ζωτικά κρατικά της συμφέροντα: οικονομικά, αμυντικά, γεωπολιτικά, επιστημονικά και περιβαλλοντικά, τα οποία εξαρτώνται από τη λειτουργία της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής (NSR), που συνδέεται επίσης με τις ανάγκες οικονομικής ανάπτυξης του απώτατου βορρά της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Σε αυτήν την περιοχή, γίνεται πλέον δυνατή και η εκμετάλλευση παράκτιων και υπεράκτιων κοιτασμάτων μετάλλων, πετρελαίου και φυσικού αερίου στην επαρχία Timan-Pechora, η σε μορφή παγωμένου υδριτη στις λεκάνες απορροής των ποταμών Ob’e Yenisei, τα πεδία συμπυκνωμάτων αερίου στις θάλασσες Kara και Barents, στο κοίτασμα Yamal και άλλα. ακόμη, αντίστοιχης ενεργειακής χωρητικότητας με τα όρη Αναξίμανδρος νότια του Καστελόριζου.
Το NSR, επομένως, έχει τεράστιες γεωοικονομικές δυνατότητες εάν το Κρεμλίνο καταφέρει να προσελκύσει εγχώριες και ξένες επενδύσεις, ιδιαίτερα κινεζικές και ινδικές, οι οποίες με τη σειρά τους θα πραγματοποιηθούν με βάση τη βελτίωση της ικανότητας των στόλων παγοθραυστικών, τις φορολογικές και τελωνειακές πολιτικές και πιστωτικά όρια υπό νέο αποθετικό νόμισμα, υπό την προϋπόθεση μιας εγγύησης ασφαλούς αξιοπλοΐας των εμπορευμάτων.
Λίγο πριν από το ξέσπασμα της Ουκρανικής κρίσης ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ συμφώνησαν να επιταχύνουν την υλοποίηση των έργων του Πολικού Δρόμου του Μεταξιού μαζί και το ρωσικό χερσαίο δρόμο προς την Ινδία καθώς το ένα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την υποστήριξη του άλλου. Στη συνέχεια, τα κοινά έργα θα μπορούσαν να γίνουν μια σημαντική ευκαιρία για γεωοικονομική επέκταση σε μια εξαιρετικά στρατηγική περιοχή, την Ευρασία.
Για πολλούς αναλυτές, το σαμποτάρισμα των συμφωνιών του Μινσκ (που θα μπορούσε να είχε αποτρέψει την τρέχουσα κρίση και την εισβολή στην Ουκρανία) προκλήθηκε συνειδητά από την (δήθεν) “Συλλογική Δύση” ακριβώς για να επιταχυνθούν εξελίξεις σε βάρος άλλων, δρομολογημένων από το ‘18, που σχετίζονται και με τον Αρκτικό Κύκλο. Ο διπολικός κόσμος συμφέρει και τις δύο πρώην μεγάλες υπερδυνάμεις του προηγούμενου Ψυχρού Πολέμου εξίσου!
Λαμβάνοντας υπόψη τα διάφορα έργα και στρατηγικά σχέδια που ενδιαφέρουν την περιοχή, η αρκτική ζώνη θα γίνει δοκιμασία για όλα τα άμεσα εμπλεκόμενα έθνη μέσα από φάσεις συνεργασίας-ανταγωνισμού, από τον πολιτικό-εμπορικό έως τον χρηματοπιστωτικό τομέα και το διεθνές δίκαιο, ακόμη και το στρατιωτικό-τεχνολογικό.
Φυσικά όλα αυτά είναι λογικά συμπεράσματα αν είναι αληθής η λογική υπόθεση που στηρίζεται στο “δεν υπάρχει άλλος δρόμος για την επιμήκυνση της ζωής του νεοφιλελευθερισμού εκτός από τον χωρισμό του κόσμου στα δύο”
Τhere Is No Alternative (TINA) λένε
Όμως στην Βραζιλία και την -ανταγωνιστική στην Κίνα- Ινδία θα κριθεί, σε μεγάλο βαθμό, η αλήθεια ή όχι αυτής της υπόθεσης. Η ανάπτυξη του μεταφορικού και ενεργειακού Άξονα Ινδιας– ΗΑΕ– Σαουδικής Αραβίας– Ισραήλ π.χ., δείχνει τις προθέσεις σημαντικών χωρών να μην ακολουθήσουν τους μονόδρομους του Θατσερικού τύπου ΤΙΝΑ που προσπαθεί να επιβάλει ο Πούτιν ως νεο-νεοφιλελε. Αλλά και το γεωπολιτικό βάθος επιδιώξεων κάποιων πειρατών υπό την ονομασία Χούθι και των συμμάχων τους στην Παλαιστίνη για να ακυρώσουν (ή έστω καθυστερήσουν) κάθε άλλη προσπάθεια ανάπτυξης υποδομών που δημιουργεί περισσότερους από τους δύο πόλους που προϋποθέτει η νέα ΤΙΝΑ αλά Ρους.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Β. Νετανιάχου, πρόσφατα στον ΟΗΕ, ουσιαστικά είπε ότι για τον «δρόμο» Ινδίας – Ευρώπης ξέσπασε ο νέος πόλεμος στη Μ. Ανατολή, και δείχνει τον σχετικό χάρτη
Και, όπως είναι γνωστό στα μαθηματικά από τα αρχαία χρόνια, από ψευδή υπόθεση κάθε συμπέρασμα μπορεί να είναι ό,τι να’ ναι. Όπως αυτά τα πρόσφατα κάποιων υπό μία ομπρέλα π.χ., και υπό την ψευδή επιπλέον υπόθεση τους ότι είναι εφικτή η ενεργειακή επάρκεια μόνο από ΑΠΕ. Ως εκ τούτου, κάθε συμπέρασμα υπό τέτοιες υποθέσεις, είναι και παντελώς άχρηστο.
Πηγή: Facebook