Ο Τραμπ (ξανά)έρχεται και μαζί του εφιάλτες και όνειρα

neostrategy.gr

Του Ζαφείρη Χατζηδήμου

Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, με ανάληψη καθηκόντων στις 20 Ιανουαρίου 2025, σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής έντονης αβεβαιότητας αλλά και στρατηγικής μετατόπισης. Ο Τραμπ, γνωστός για τον τολμηρό απομονωτισμό και την προτεραιότητα των αμερικανικών συμφερόντων, αναμένεται να αναθεωρήσει τις παγκόσμιες ισορροπίες σε όλους τους τομείς: από το εμπόριο και τη διεθνή ασφάλεια έως την κλιματική πολιτική.

Η νέα θητεία του ενδέχεται να διαμορφώσει έναν κόσμο λιγότερο συνδεδεμένο και περισσότερο πολυπολικό, με τις διεθνείς δυνάμεις να επανατοποθετούνται απέναντι σε μια Αμερική που επιλέγει να ενισχύσει τον εαυτό της (America first, Make America great again), παραμερίζοντας αρκετές από τις παλαιότερες δεσμεύσεις της.

Οικονομική πολιτική

Η επαναφορά της πολιτικής Τραμπ θα μπορούσε να συνοδευτεί από σκληρότερη στάση απέναντι στις οικονομίες που θεωρεί ότι ανταγωνίζονται άμεσα την αμερικανική, με έμφαση στην Κίνα. Η επιστροφή στον προστατευτισμό και οι επιπρόσθετοι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα είναι πιθανό να κλιμακώσουν τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, ενώ ίσως δούμε τις ΗΠΑ να επανεξετάζουν τη σχέση τους με διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO), αν αυτό εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η στάση του Τραμπ απέναντι στην Ε.Ε., την οποία έχει χαρακτηρίσει ως «οικονομικό αντίπαλο», ίσως οδηγήσει σε αυξημένες εντάσεις. Ομοίως, ενδέχεται να επαναπροσανατολίσει τη συνεργασία με την Ιαπωνία, την Ινδία και την Αυστραλία, ενισχύοντας συμμαχίες που περιορίζουν την κινεζική επιρροή στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.

Διεθνείς Σχέσεις

Η επιστροφή του Τραμπ αναμένεται να φέρει αλλαγές στην παγκόσμια γεωπολιτική ισορροπία. Είναι πιθανό να απομακρύνει τις ΗΠΑ από παραδοσιακές συμμαχίες ή να επιβάλει μεγαλύτερο οικονομικό βάρος στους συμμάχους για να παραμείνουν σε στρατιωτικές συμμαχίες, όπως το ΝΑΤΟ.

Παράλληλα, ο Τραμπ, που έχει εκφράσει επανειλημμένα σεβασμό προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν, θα μπορούσε να προωθήσει πολιτικές φιλικές προς τη Ρωσία, ενώ, όπως ο ίδιος έχει πει, προτίθεται να λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Μέση Ανατολή ίσως δει ενισχυμένες σχέσεις με κράτη όπως η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ. Παράλληλα, μια πιο επιθετική πολιτική απέναντι στο Ιράν, με πρόσθετες κυρώσεις, θα μπορούσε να προκαλέσει νέα περιφερειακή ένταση.

Περιβαλλοντική Πολιτική

Η προσέγγιση Τραμπ στην κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον θα μπορούσε να αποδειχθεί πρόκληση για τις παγκόσμιες προσπάθειες μείωσης των εκπομπών ρύπων. Αν επανέλθει η πολιτική της αποστασιοποίησης από τις κλιματικές συμφωνίες, ενδεχομένως οι ΗΠΑ να απέχουν από συμφωνίες, επιβραδύνοντας τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας και ενισχύοντας τις παραδοσιακές βιομηχανίες καυσίμων.

Εσωτερική πολιτική

Στο εσωτερικό, οι πολιτικές Τραμπ και η κοινωνική του ρητορική έχουν ήδη προκαλέσει έντονους διχασμούς. Η δεύτερη θητεία του θα μπορούσε να ενισχύσει αυτές τις εντάσεις, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε εσωτερικές αναταραχές και να επηρεάσει την εικόνα των ΗΠΑ διεθνώς (βλέπε πώς ψήφισαν οι Αμερικανοί βάσει φύλου, εθνότητας, ηλικίας).

Αναδυόμενες τεχνολογίες

Η προεδρία Τραμπ πιθανότατα θα δώσει έμφαση στη στρατηγική ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και οι κβαντικοί υπολογιστές, με στόχο την ενίσχυση της αμερικανικής τεχνολογικής υπεροχής. Ωστόσο, η απομόνωση από διεθνή προγράμματα τεχνολογικής συνεργασίας ίσως καθυστερήσει τη δημιουργία διεθνών προτύπων και αδυνατίσει την παγκόσμια κυβερνοασφάλεια.

Παγκόσμια ασφάλεια

Η απομονωτική πολιτική του Τραμπ θα μπορούσε να προκαλέσει νέα ένταση σε περιοχές συγκρούσεων. Οι ΗΠΑ μπορεί να αποσυρθούν από ειρηνευτικές αποστολές ή να στηρίξουν στρατηγικές συμμαχίες που εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους. Ο στρατιωτικός προϋπολογισμός είναι πιθανό να ενισχυθεί με έμφαση στον εξοπλισμό, αντί για τις διπλωματικές πρωτοβουλίες.

Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί κομβική στιγμή για τις διεθνείς εξελίξεις, καθώς δοκιμάζει τις αντοχές των παραδοσιακών συμμαχιών και προσανατολίζει εκ νέου τις ΗΠΑ σε έναν αποστασιοποιημένο δρόμο, χωρίς την πρόθεση ισχυρής διεθνούς δέσμευσης. Η πολιτική «Πρώτα η Αμερική» επαναφέρει μια ισχυρή προστατευτική στάση, αλλά η επιλογή αυτή πιθανόν να αφήσει κενά σε έναν πολυπολικό κόσμο που αναζητά σταθερότητα και κοινές λύσεις.

Οι ερχόμενοι 8 μήνες θα δείξουν εάν ο κόσμος θα προσαρμοστεί σε μια νέα κανονικότητα, όπου η αμερικανική ισχύς θα είναι περισσότερο στρατηγικά επιλεκτική και το διεθνές σκηνικό πιο ασταθές από ποτέ.